Overtuigingen en plannen
Daar ligt een grote waterplas tussen. Aan de oevers van die plas staan twee verschillende overtuigingen.
Donderdagavond 18 november volgden we op het scherm de webinar van het burgerinitiatief Gezicht naar de Maas over de aangepaste plannen voor de herinrichting van de Maasoever, de strook tussen de kern van Grubbenvorst en de Maas.
De webinar werd, meenden wij te zien, van achter zo’n 150 schermen gevolgd. Ruime belangstelling dus.
Goede presentatie. Mensen aan tafel die ieder vanuit hun specialisme, hun passie of hun bedrijf het plan aanprijzen. Niet alleen een plan. We hoorden ook een gepassioneerde oproep om de plannen van twee burgerinitiatieven op elkaar te leggen en gezamenlijk tot één plan te geraken.
Wie kan nee zeggen tegen een oproep om samen te werken? Niemand, toch?
Waarom lukt het dan almaar niet om tot dat gewenste ene plan te komen?
Overtuigingen en plannen
Daar ligt, van ons uit gezien, een grote waterplas tussen. Aan de oevers van die plas staan twee verschillende overtuigingen. Met twee verschillende plannen.
Overtuiging 1: we hebben deze waterplas nodig om Grubbenvorst vooruit te helpen, want er is behoefte aan economische groei (er moet meer reuring zijn) en er dreigt nood voor onze dorpsvoorzieningen.
Overtuiging 2: de Maasoever is een uniek stuk landschap dat de potentie heeft van een Unesco Geopark-status. Daarvoor is nodig de bestaande landschappelijke elementen nog beter te doen uitkomen. Een waterplas maakt daar per direct een einde aan. Bovendien: we moeten in 2021 echt af van het idee dat economische vooruitgang gerust ten koste van natuur en landschap mag gaan. Dat idee is wereldwijd al lang achterhaald.
Beide groepen hebben een plan.
Die plannen zullen, als ze klaar zijn, publiek trekken. Niet per definitie hetzelfde publiek, dat kan zeker verschillen. Geen verschillen in leeftijd overigens, want beide opties hebben aantrekkingskracht op alle leeftijden.
Achterliggende motieven
Maar veel interessanter zijn de achterliggende gedachten en beweegredenen.
Om plan 1 te realiseren zijn grote investeringen nodig. Veel geld. Denk in miljoenen. Waar dat precies vandaan moet komen werd tijdens de webinar niet duidelijk.
Ontgrinder DCM zat mee aan tafel. DCM vindt het een héél goed plan. Zij zijn bereid het gat te graven. Dat snappen we wel. Er is veel vraag naar grind en zand en er wordt flink voor betaald. Met vergunning om te mogen graven is DCM spekkoper. En wellicht – maar dat is dus niet duidelijk – zijn er toezeggingen van DCM om de dorpsvoorzieningen financieel te steunen.
Om plan 2 uit te voeren zijn beperkte investeringen nodig. Denk in duizenden. Ook dat hebben we overigens niet in een laatje klaarliggen. Maar we verwachten dat het verwerven van ondersteuning geen probleem zal zijn. Er zijn veel instanties die willen meewerken aan het opwaarderen tot Geopark.
Wanneer zijn de plannen klaar?
Plan 1, zo hoorden we op de webinar, vergt eerst een voorbereiding van vijf jaar, daarna vijf jaar graven, daarna starten met landschappelijke inrichting.
Of het realiseren van verbeterde dorpsvoorzieningen eerder zou kunnen starten is niet besproken.
Plan 2 kan bij wijze van spreken morgen starten. Zonder enige overlast voor degenen die nu al in het gebied werken en recreëren.
Zakelijk belangen spelen mee
Bij de webinar zaten mensen aan tafel die een zakelijk belang hebben bij graven in de Maasoever.
Ontgrinder DCM stelde zich zeer sympathiek op tegenover het gepresenteerde plan. Waarom?
Dat heeft een geschiedenis.
In 1993 en 1995 stond Grubbenvorst met zijn voeten in het water. De Maas overstroomde. Rijk en Provincie toonden zich daadkrachtig. De dorpen en steden aan de Maas moesten veilig zijn. Dat kon door dijken aan te leggen en de Maas meer ruimte te geven.
Meer ruimte voor de Maas. Die kon onder andere geboden worden door hoogwatergeulen te graven. Zo’n hoogwatergeul, in feite een uitgraving, staat in verbinding met de Maas. Bij hoog water kan zo’n geul het water tijdelijk opvangen en later ook weer teruggeven aan de Maas.
Tot 2015 was de gedachte dat Grubbenvorst een hoogwatergeul moest krijgen. DCM was alert geweest en had aan de Maas bij Grubbenvorst heel veel grond gekocht. Zodra er vergunning voor zou komen, zou DCM daar kunnen graven en grind en zand naar boven halen. Slim plan van DCM.
Dit jaar, 2021, stelden we vast dat Grubbenvorst het prima redt zonder hoogwatergeul. De dijken deden het prima en hielden ons droog. In het rivierenbeleid verdween de hoogwatergeul bij Grubbenvorst van het lijstje.
Op de webinar werd gesproken over een hoogwatergeul. Op de schets stond een waterplas die niet in verbinding staat met de Maas. Die kan dus niet functioneren als waterberging en biedt nauwelijks hulp in geval van hoog water.
Geen hoogwatergeul dus. Hoeft ook niet, want is niet meer nodig. Voor DCM verdween met de nieuwe regels een vergunning uit het zicht. Tenzij…
Tenzij de inwoners van Grubbenvorst ontzettend graag een afgraving willen. Want als daar heel veel draagvlak voor is kan de Gemeente, als een van de medebeslissers, misschien toch meewerken om een vergunning af te geven.
Draagvlak
Dus zoekt DCM draagvlak. Dat kunnen ze niet rechtstreeks doen. Maar ze kunnen natuurlijk wel een burgerinitiatief steunen dat het graven van een waterplas hoogste noodzaak vindt. Ook slim plan van DCM.
Enquête
Voor de Gemeente is het een lastige kwestie. Zij zou het liefste zien dat Grubbenvorst één mening, één plan heeft.
Tot nu toe is dat helaas niet het geval. Er zijn twee plannen: waterplas en Geopark. De gemeente wil middels een enquête de mening van de Grubbenvorstenaren vernemen.
Verdeeldheid
Het staat ons ontzettend tegen dat door deze kwestie verdeeldheid ontstaat. Dat was en is het laatste wat we willen.
Maar het behoud van een uniek terrassenlandschap heeft ook enorm veel waarde.
Het is een lastig dilemma.
Waar het vandaag zo vaak gaat over klimaat, duurzaamheid, natuur, landschap, aangenaam wonen, werken en recreëren – ook op de zeer lange termijn - hebben wij het beste plan. Daar zijn we van overtuigd.
Burgerinitiatief Genieten aan de Maas
November 2021
